Hoeveel levens heeft een monnik eigenlijk?

Rob Goorhuis is al 40 jaar een van de toonaangevende componisten in de wereld van de blaasmuziek. In een eigen idioom schrijft hij werken voor uiteenlopende bezettingen. Zijn vernieuwende impulsen voor de Nederlandse blaasmuziek hebben in hoge mate bijgedragen aan de ontwikkeling van het repertoire. Goorhuis is in binnen- en buitenland een veelgevraagd jurylid bij concoursen van blaasorkesten en koren. Voor zijn verdiensten voor de Nederlandse blaasmuziek ontving hij vele prijzen en onderscheidingen. In 2006 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Speciaal voor KNMO Klankwijzer onderhoudt hij in de rubriek Muziekmarkt een blog waarin hij vertelt over zijn werk als componist.

In deze nieuwe serie in een uitvoering in 2004 van zijn opera Fjoer en Wetter, een productie van solisten koren en fanfareorkest, de rode draad.

Een avondje opera (9)

Hoeveel levens heeft een monnik eigenlijk?

De voorbereidingen voor de groots opgezette openluchtvoorstelling waren al ruim van tevoren begonnen. Het koor en het orkest moesten voldoende tijd hebben om de muziek in te studeren. Steeds als ik een gedeelte af had, stuurde ik dit direct naar de uitgever om het materiaal uit te werken en speelklaar te maken. Zo konden de muzikanten en de zangers alvast beginnen, terwijl het werk nog niet voltooid was. Regelmatig overleg met dirigent Marten van der Wal bood de gelegenheid om allerlei details door te nemen, van fouten in het notenmateriaal tot praktische aanpassingsvoorstellen.

De samenwerking tussen tekstdichter en toondichter verliep soepel en harmonieus. Geen vuiltje aan de lucht dus.

In de laatste weken voor de voorstellingen kwam er een nieuw element om de hoek kijken: een regisseur. Om de voortgang van de instudering te kunnen volgen, reisde ik enige keren af naar het noorden. Een grote teleurstelling was het te moeten merken dat deze regisseur het idee had dat híj alleen degene was die het tijdens de repetities voor het zeggen had. Verzoeken om passages nog eens opnieuw te doen, omdat ze muzikaal nog niet geolied liepen, werden bruut van de hand gewezen. De modellering van de handeling was blijkbaar belangrijker dan de muziek.

Vooral de scene waarin het bloedbad plaatsvond kostte erg veel tijd. Eén van de monniken uit het gevolg van Bonifatius werd keer op keer neergeknuppeld, maar weigerde het tijdelijke met het eeuwige te verruilen en kwam telkens weer spartelend overeind. Hoeveel levens heeft een monnik eigenlijk? De slachtpartij moest mede daardoor vele malen worden overgespeeld, terwijl ik liever wat meer tijd aan de muzikale afwerking had willen besteden. Met de regisseur viel niet te praten.

Ik begreep ineens waarom operadirigenten vaak moeite hebben met regisseurs. Ik herinner me dat Bernard Haitink eens verzuchtte dat regisseurs hem vaak maar ‘voor de voeten liepen’. Welnu, ondanks de slavendrijverij tijdens de plenaire repetities waren koor en orkest op tijd klaar met hun instudering en konden we een mooie première tegemoet zien.

Rob Goorhuis

De volgende blog verschijnt op 6 augustus 2019 op deze plek.