Amateurmuziek zit eindelijk aan tafel bij landelijk beleid

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO) hebben nieuwe bestuurlijke afspraken gemaakt over cultuurbeoefening. Voor het eerst hebben deze drie partijen een convenant gesloten dat het volledige domein van cultuurbeoefening omvat, inclusief amateurkunst. Paul Doop, die namens de KNMO bij deze ontwikkeling betrokken is, spreekt van een doorbraak: “Het is voor het eerst dat OCW het woord ‘amateurkunst’ expliciet noemt in dit akkoord.”

TEKST: REDACTIE KLANKWIJZER – FOTO: FREEPIK.COM

De kern van de bestuurlijke afspraken is dat gemeenten, provincies en het Rijk gezamenlijk streven naar toegankelijkheid van cultuur voor iedereen in Nederland, ongeacht of iemand in een dorp of stad woont. Het begrip cultuurbeoefening omvat onder meer cultuureducatie, cultuurparticipatie, amateurkunsten, immaterieel erfgoed, erfgoedparticipatie en talentontwikkeling in de vrije tijd, op school en in de kinderopvang.

ONTWIKKELING
De drie partijen benadrukken het belang van cultuurbeoefening, omdat het bijdraagt aan persoonlijke ontwikkeling, mentale en fysieke gezondheid en verbinding tussen mensen. Tegelijkertijd signaleren zij knelpunten, zoals grote regionale verschillen, vergrijzing binnen verenigingen en een gebrek aan samenhang tussen de verschillende beleidsmaatregelen en financiële instrumenten die cultuurbeoefening moeten ondersteunen.

NIET VERGELIJKEN
“Als KNMO zitten we al een tijdje met verschillende partijen aan tafel bij OCW,” vertelt Paul Doop, vertegenwoordiger van de KNMO. “Wat nu speelt, is dat OCW ‘amateurkunst’ nadrukkelijk heeft benoemd in het bestuurlijk akkoord voor cultuur. Voorheen werd alleen de term ‘cultuur’ gebruikt. Hoewel daar ook ‘amateurkunst’ onder viel, hebben wij aangegeven dat je de verschillende cultuurorganisaties niet zomaar met elkaar kunt vergelijken. Vaak gaat het om instellingen met betaalde krachten, terwijl wij als KNMO bestuurlijk volledig op vrijwilligers draaien. Inmiddels hebben we als amateurkunstorganisaties diverse plannen en rapporten ingediend, waarvoor we ook subsidies hebben ontvangen. Dit heeft OCW laten zien dat wij serieus bezig zijn, en dat heeft ertoe geleid dat we nu expliciet genoemd worden in het bestuurlijk akkoord. Dat betekent dat we voortaan ook in aanmerking kunnen komen voor eventuele subsidies. We zitten nu echt aan tafel.”

DOELEN
De bestuurlijke afspraken gelden van 2025 tot 2028. Doelen zijn onder andere:

• eenduidiger maken van het beleid voor cultuur-, en erfgoedbeoefenaars, aanbieders en ondersteuners en binnen de overheden zelf;
• toegankelijker maken van cultuurbeoefening voor cultuur- en erfgoedbeoefenaars;
• actualiseren van huidige afspraken tussen de overheden;
• verkennen hoe de overheden met de sector structurele knelpunten en uitdagingen kunnen aanpakken.

Voor dit laatste punt gaan OCW, IPO en VNG, samen met partijen uit de sector, beleidsverkenningen uitvoeren naar structurele knelpunten: complexe vraagstukken die samenwerking tussen overheden vereisen. Dit traject richt zich op het versterken van de verbindingen tussen verschillende domeinen binnen de cultuurbeoefening en het opzetten van duurzame samenwerkingsverbanden tussen overheden en cultuurinstellingen om de sector te versterken.

HISTORISCH MOMENT
Ook Johan Boonekamp, voorzitter van de Bond van Orkestdirigenten en Instructeurs, spreekt van een historisch moment. “Het convenant Cultuurbeoefening is het eerste overkoepelende beleid rondom amateurkunst in ruim 30 jaar”, zegt hij. “Het sluit aan bij de strategische agenda en vormt een nieuw startpunt voor de ontwikkeling van amateurkunst in Nederland. Amateurkunst, inclusief amateurmuziek, wordt opnieuw een beleidsprioriteit. Dat is cruciaal om groei en vernieuwing in dit veld mogelijk te maken.”

3 MILJOEN
OCW stelt in het kader van het akkoord de komende vier jaar jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar. Dat is niet veel, “maar,” zegt Boonekamp, “het belangrijkste is dat er eindelijk weer eenduidig beleid komt en dat de verschillende overheidslagen na tientallen jaren weer gezamenlijk spreken over amateurmuziek.” Paul Doop deelt die mening: “Het is belangrijk dat we nu expliciet worden genoemd. We hebben een stevige plek aan tafel en worden betrokken bij besluiten. Dat is een grote stap voorwaarts.”

Gepubliceerd: 07 mrt 2025 - 19:59
Laatste update: 08 mrt 2025 - 10:07