Compositie van de Week: De Tijd – Jan de Haan

In de rubriek Compositie van de Week zet KNMO Klankwijzer nieuwe composities in de schijnwerpers. In deze aflevering aandacht voor De Tijd van componist Jan de Haan.

FOTO: LIANNE HOVIUS

Het verplichte werk in de derde divisie tijdens de komende Open Nederlandse Fanfarekampioenschappen (ONFK) is De Tijd van Jan de Haan. De Friese componist schreef het werk in opdracht van de christelijke muziekvereniging Excelsior uit Oostendorp. De naam van de karakteristieke molen De Tijd in Oostendorp intrigeerde de componist. Het werk bestaat uit zeven aaneengeschakelde willekeurige tijdschetsen die thematisch gezien met elkaar verweven zijn. Op verzoek van de opdrachtgever baseerde De Haan zich op de hymne Blaenwern.

Schets 1: Verleden tijd
Uit oude krantenberichten blijkt dat er in het begin van de 20e eeuw, ruim voor de oprichtingsdatum van de vereniging, al blaasmuziek werd gemaakt in Oostendorp. Door middel van een vallend dissonant akkoord gaan we terug naar die tijd.

Schets 2: Tijdstip 1923
In oude geschriften is er niet veel terug te vinden, maar in 1923 werd de muziekvereniging Excelsior officieel opgericht. Dit wordt met een energiek thema verklankt.

Schets 3: Kerktijd
Hier wordt de hymne Blaenwern meer en meer herkenbaar – spelen in de kerk is tenslotte een regelmatig terugkerende activiteit van Excelsior.

Schets 4: Molen De Tijd
De korenmolen van Oostendorp is beeldbepalend. De constant draaiende beweging die hij maakt wordt muzikaal weerspiegeld in een vrolijke maar ook grillige wals

Schets 5: Tijd en vlijt
Deze schets staat voor de ijver waarmee door Excelsior op Blaenwern wordt gerepeteerd. Samen muziek maken is prachtige bezigheid.

Schets 6: Onbezorgde tijd
In dit ritmische gedeelte kan het orkest volledig uit zijn dak gaan. Je voelt dat het werk naar een feestelijke muzikale climax gaat totdat plotseling de tijd stilvalt.

Schets 7: Ongewisse tijd
In de periode dat de componist de finale schreef, brak er een afschuwelijke oorlog uit in Oekraïne. De invloed op zijn gemoedstoestand was zo groot dat hij, gebruikmakend van het thematisch materiaal uit de hymne, een sfeer van droefenis creëerde. Want wat gaat deze tragedie in de nabije toekomst voor de wereld betekenen? Een antwoord is er niet, maar “De tijd” zal het leren.

Praktisch
De Tijd door Jan de Haan | Verkrijgbaar: klik HIER | Digitale opname: klik HIER.

Zet ook je (nieuwe) compositie via de rubriek Compositie van de Week in de schijnwerper. Informeer naar de mogelijkheden: redactie@klankwijzer.nl 

Gepubliceerd: 25 mrt 2024 - 13:28
Laatste update: 15 jul 2024 - 16:30