Page 7 - Krant week 37
P. 7

7



































            Componiste Eva Beunk met de hoornisten uit Op Wacht.

          Hoornisten in bijzondere setting





          In de serie Concert van de Week richt KNMO Klankwijzer de schijnwerper op concerten, presentaties en manifestaties met een
          opvallende artistieke invulling of een bijzondere aanleiding. In deze editie aandacht voor het project Op Wacht, een opera

          voor 33 hoorns, drie zangers en een fort.


                                            leiding compositie aan ArtEZ Hoge-  worden afgewisseld met verplaat-  kraakt. De krakers begonnen de veste
                                            school voor de kunsten Arnhem en   singsscènes. In de eerste en laatste   met beperkte middelen te restaureren
          Tekst: Onze redactie              studeert sinds 2017 compositie aan   scène spelen alle hoornisten samen.   en gaven elke week gratis rondleidin-
          Foto: Rob Herstel                 het Koninklijk Conservatorium in   In de rest van de scènes spelen steeds   gen voor belangstellenden. Na een
                                            Den Haag. Zij wil met haar muziek   kleinere groepen hoornisten. Niet alle  tijdje wilde de gemeente de krakers
                 oe komt een mens erbij om   grenzen verleggen, mensen verbin-  muziek is in detail uitgeschreven. In   echter weghebben. Er waren plannen
                 een opera te schrijven voor   den en emoties losmaken. De opera   veel van de scènes hebben de hoor-  om er een hotel van te maken. Na
          H33 hoornisten en 3 voca-         met de titel Op Wacht, op een libretto   nisten vrijheid om met aangegeven   een lange juridische strijd moest in
          listen? “Tja”, zegt componiste Eva   van Rob Hoekstra, vertelt de geschie-  motieven te improviseren.”  2006 de mobiele eenheid eraan te
          Beunk. “Het idee komt eigenlijk van   denis van het fort en wordt binnen in                          pas komen om het fort te ontruimen.
          mijn vader. Hij had een beeld voor   het historische gebouw gespeeld. Bij-  Geschiedenis             Krakers uit het hele land streden
          ogen waarbij een heleboel hoornisten   zonder is dat het 100-koppige publiek  Op Wacht vertelt het verhaal van fort   mee om het fort te verdedigen. Maar
          in forten van de nieuwe Hollandse   met de voorstelling meebeweegt door   Pannerden, een plek waar mensen   uiteindelijk werd het ontruimd. Twee
          Waterlinie speelden. Hij vroeg mij   de verschillende ruimten van het fort.  heel veel en lang hebben ‘gewacht’.   weken later stonden de krakers weer
          of ik hier een stuk voor zou kunnen   “Gedurende anderhalf uur verplaatst   Soldaten wachtten op een oorlog   op de stoep. Ze hebben er nog twee
          schrijven. Daarop ben ik onderzoek   de voorstelling zich vanuit de kelder   die niet kwam. Krakers wachtten op   jaar gewoond totdat ze in overleg met
          gaan doen naar het fort dat het   naar boven op het dak”, legt produ-  een ontruiming die uiteindelijk wel   de gemeente vrijwillig weggingen.
          dichtst bij mijn ouderlijk huis ligt.   cent en dirigent Dick Hesselink uit.   kwam. De personages in de opera   Nu is het fort gerestaureerd en is het
          Dat is Fort Pannerden in Doornen-  “Voor de luisteraars wordt het een   worden door drie zangers vertolkt:   een museum. Eva: “Op Wacht gaat
          burg, gemeente Lingewaard, daar   akoestische belevenis. Er zijn scènes   De Macht door bas Yonathan van den  over wachten. Door soldaten voor
          waar de Rijn ons land binnenkomt. Ik  waarin je haast letterlijk gevangen zit   Brink, de Soldaat door tenor Guido   het geval er oorlog zou komen, maar
          vond het verhaal van het fort erg inte-  in het geluid. Het stuk eindigt in een   Groenland en de Kraker door mez-  ook door de krakers die in spanning
          ressant en kwam zo op het idee om er   letterlijke bevrijding op het dak van   zosopraan Desirée Verlaan. In 2019   wachtten op de ontruiming. Er zijn
          een opera van te maken. En daarvoor   het fort met uitzicht over de omrin-  is het 150 jaar geleden dat de bouw   vijf rollen: de Macht, de Soldaat en de
          heb je dus ook zangers nodig.”    gende wateren. Deze vrijheid krijgt   van Fort Pannerden begon. De ves-  Kraker worden vertolkt door de zan-
                                            vorm door een grote rol te geven aan   ting kent een bewogen geschiedenis.   gers. De Vrijheid door jazz-hoornist
          Symbolisch                        de improvisatietalenten van hoor-  Meteen toen de bouw voltooid was   Morris Kliphuis en de hoofdrol door
          Ook het getal 33 komt niet zomaar   nist Morris Kliphuis. Een bijzondere   (in 1871) kwam men erachter dat het   Fort Pannerden zelf. Het hele script
          uit de lucht vallen. Eva: “Het getal 33   voorstelling en een must voor iedere   fort al niet meer bestand was tegen   en alle muziek zijn aangepast op de
          is symbolisch. Ik wilde veel hoornis-  voorstander van vernieuwing binnen   de nieuw uitgevonden wapens en   ruimtes en de akoestiek van het fort.”
          ten, maar het mochten er ook weer   de blaasmuziek.”               moest het weer aangepast worden. In
          niet te veel zijn want daarvoor zijn de                            de Eerste Wereldoorlog waren er vier
          ruimtes in het fort te klein. De opera   Improviseren              jaar lang militairen, maar is er nooit
          wordt uitgevoerd tijdens het 3 Oever   Het oorspronkelijke plan om 33   een schot gelost. Nederland bleef
          Festival, dus daar vond ik het num-  hoornisten bij elkaar te trommelen   immers neutraal. In het interbellum
          mer 33 mooi bij passen. De hoorn   is net niet gelukt. Voor het uitzon-  werden de meeste wapens naar ande-
          past met zijn militaire traditie goed   derlijke project hebben zich dertig   re plekken vervoerd, zodat de solda-
          bij het fort. De klank lijkt ervoor   hoornisten uit zeven provincies op-  ten zich bij de volgende wereldoorlog   Op Wacht maakt deel uit van de concertserie
          gemaakt. Het warme geluid komt    gegeven. Niet alleen muzikanten van   al na één dag moesten overgeven aan   HRFSTWND. De voorstellingen zijn op 21 en
          prachtig tot zijn recht in de akoestiek   harmonieën en fanfares, maar ook   de oprukkende Duitsers. Na de Twee-  22 september om 12.00 uur, 14.30 uur en
          van het gebouw.”                  een aantal professionals en leden van   de Wereldoorlog stond het fort lang   19.00 uur. Op vrijdag 20 september is er een
                                            studentenorkesten. Eva vult aan: “De   leeg. Kinderen speelden er, wat helaas   preview bij de opening van het 3 Oever Fes-
          Vernieuwing                       opera maakt een reis door het fort.   ook een keer tot een dodelijk ongeluk   tival. Informatie: https://www.opwacht.nl.
          Eva Beunk (1999) volgde de voorop-  Statische delen met zang en hoorn   leidde. In 2000 werd het fort ge-
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12