“Muziek blijft mensen altijd verwonderen”

In de rubriek De Dirigent brengt Klankwijzer een portret van een dirigent of instructeur uit de amateurmuziek. Voor deze aflevering nodigde de redactie Nikki Kleijsen uit om haar licht te laten schijnen over de hedendaagse blaasmuziek.

SAMENSTELLING: ONZE REDACTIE * FOTO’S: ARCHIEF NIKKI KLEIJSEN

Wie is Nikki Kleijsen?
Iemand die gedreven, enthousiast en vol passie met haar werk bezig is en daar nog elke dag van geniet. Muziek is voor mij werk, maar ook nog steeds mijn hobby. Ik kan er mijn creativiteit, energie en enthousiasme in kwijt. Ik vind het mooi om deze passie over te brengen op zowel jong als oud. Muziek is gewoon een prachtig vak! Ik ben moeder van een zoontje van 6 jaar en daarnaast geniet ik van mijn twee hondjes, de prachtige omgeving en de mensen om mij heen. Ik ben echt een familiemens.

Hobby’s buiten de muziek?
Leuke dingen ondernemen met mijn zoontje Moos en twee (kleine) honden. Afspreken met familie en vrienden. Daarnaast zijn tennis en wandelen ook een fijne uitlaatklep.

Hoe ben je in de muziekwereld terecht gekomen?
In 2004 tijdens 6 vwo ben ik begonnen met de vooropleiding klarinet aan het ArtEZ Conservatorium in Enschede. Ik was toegelaten, maar besloot toch een andere richting uit te gaan en heb de pabo in drie jaar tijd afgerond met als afstudeeronderzoek Muziek maken en vastleggen met het jonge kind. Tijdens mijn werk in het onderwijs heb ik aansluitend de post-hbo-opleiding Vakspecialist Muziek gevolgd, die ik cum laude heb afgerond. Zelf musiceren bleek meer dan alleen een passie en daarom ben ik in 2010 alsnog met een conservatoriumstudie begonnen met als hoofdvak Klassiek Klarinet. In 2013 ging ik naast de klarinetstudie ook HaFaBra-directie studeren aan het ArtEZ Conservatorium te Enschede/Zwolle bij Fried Dobbelstein en Alex Schillings. Tijdens mijn studie volgde ik lessen en masterclasses bij onder andere Arno Piters, Lute Hoekstra, Andre Kerver, Walther Boeykens en Michael Collins.

Hoe ben je uiteindelijk dirigent geworden?
Bij het JOW van Wilhelmina zochten ze een nieuwe dirigent. Aanvankelijk wilde ik helemaal niet solliciteren, maar na meerdere malen aandringen van de voorzitter heb ik dat toch maar gedaan. En dat beviel zo goed, dat ik daarna ook twee jeugdorkesten in Duitsland ben gaan dirigeren. En van daaruit ging ik invallen bij orkesten en is het balletje verder gaan rollen.

Wat trekt je aan in het vak van dirigent?
Ik geniet van het (samen) werken met mensen, het creatief bezig zijn, dingen creëren. Het vak is zo veelzijdig, ik kan daar echt al mijn energie en creativiteit in kwijt!

Had of heb je een voorbeeld?
Ik heb niet één voorbeeld. Elke dirigent brengt zijn eigen kwaliteiten en specialismes mee. Ik vind het interessant om te kijken naar dirigenten en onder verschillende dirigenten te spelen. Er is altijd wel iets wat ik daarvan meeneem.

Belangrijkste wijze les van je docent?
Altijd goed voorbereid op de bok staan, zorg dat je een verhaal te vertellen hebt.

Hoe zou je je stijl willen omschreven?
Ik vind het belangrijk om de mensen te zien in mijn orkest. Zorg te dragen voor een goede, fijne sfeer waarin ruimte is voor een grap, maar ook hard gewerkt wordt met zijn allen. Mensen komen naar de repetitie voor hun plezier, een avond uit om hun hobby te beoefenen en daarnaast samen als orkest te groeien.

Waar heb je in je werk als dirigent een gruwelijke hekel aan?
Ik vind het belangrijk dat mensen plezier hebben op de repetitie en daar hoort af en toe een grap of een verhaal bij, leuk! Maar geklets dat andere mensen afleidt en mij stoort vind ik erg vervelend.

Grootste succes/hoogtepunt als dirigent?
Met alle orkesten heb ik bijzondere en mooie dingen mogen doen. Zoals een fantastisch jubileumconcert met Harmonie Caecilia Ootmarsum samen met Shirma Rouse voor duizenden mensen op een prachtig plein met professioneel licht en geluid. Maar ook geweldige resultaten op concoursen met het Jeugd- en Opleidingsorkest Wilhelmina Glanerbrug dat van de vijfde naar de derde divisie is gegroeid. Maar recent was voor mij wel écht een hoogtepunt dat ik als invaldirigent met Studenten Harmonie Orkest Twente (SHOT) mocht deelnemen aan het MID-Europe Festival in het Oostenrijkse Schladming, waar we 94 punten behaalden. De voorbereidingen op zo’n concertreis, met 70 studenten op pad, zo intens samen met muziek bezig zijn, een moeilijk programma spelen en dat dan samen zo afsluiten was écht geweldig! Ik heb er van begin tot eind van genoten.

Je hebt ook gestudeerd aan de pabo. Wat vind je van het idee om in de opleiding hafabra-directie een pedagogisch/didactisch deel als minor op te nemen?
Lijkt me een heel goed idee! Dirigeren is niet alleen met je stokje zwaaien, zoals sommige mensen dat zo oneerbiedig kunnen zeggen. Je moet de mensen zien, je moet ze kunnen lezen, op de juiste manier de juiste toon treffen om iedereen intrinsiek gemotiveerd te krijgen om samen aan een groter geheel te werken, om samen iets heel moois neer te zetten.
Er is een grote vraag naar dirigenten. Wat zou je jongeren/leeftijdsgenoten die twijfelen over een toekomst als dirigent willen adviseren?
Ik vind het een prachtig veelzijdig vak en geniet er nog elke keer van als ik voor een orkest mag staan. Mocht je je zorgen maken over de financiën dan zou je ervoor kunnen kiezen om daarnaast nog te werken als arrangeur, docent of iets heel anders. Maar passie en plezier in je werk is heel belangrijk!

Hoe zouden jongeren gestimuleerd kunnen worden om te kiezen voor een conservatoriumopleiding als hafabra-dirigent?
Laten zien dat het beroep zo veelzijdig is. En we zouden meer moeten investeren in cultuur. Ik merk om mij heen dat het vooral door het financiële plaatje komt dat het niet zo aantrekkelijk is om het muziekvak in te gaan.

Zoals al vermeld ben je ook werkzaam in het onderwijs. Je hebt daardoor veel affiniteit met jeugd. Is de jeugd tegenwoordig nog wel warm te krijgen voor blaasmuziek?
Met de juiste dosis enthousiasme krijg je de jeugd nog wel warm voor blaasmuziek, dat merk ik ook tijdens het leerorkest en andere projecten die ik doe. Het probleem zit niet daar, maar in het vervolg ervan. De kinderen zijn wel enthousiast, maar je moet de ouders ook enthousiast krijgen. En dan komt ook het financiële plaatje weer om de hoek kijken, want muziekonderwijs is helaas duur. Stukken duurder dan bijvoorbeeld een sport in groepsverband. En we zouden het meer in het reguliere onderwijs moeten stimuleren. Orkesten in de school, etc. Zorg dat de jeugd binding krijgt met elkaar, er vriendschappen ontstaan. Muziek verbindt!

Hoe zou de muzieksector de aantrekkingskracht op de jeugd kunnen verhogen?
Van jongs af aan zouden we de kinderen moeten interesseren voor muziek. Het gaat niet alleen om het muziek maken, maar om de verbinding met elkaar. Muziek is zo goed voor de ontwikkeling van de hersenen, voor verbindingen, voor vriendschappen, normen en waarden, een uitlaatklep en een hobby voor het leven!

Welk orkest zou je wel eens willen dirigeren?
Het lijkt me ontzettend gaaf om bijvoorbeeld eens de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso te dirigeren, maar of ik ooit op dát niveau mag komen…

Met wie zou je wel eens een dag willen ruilen?
De Finse dirigent Klaus Mäkelä. Hij is een jonge bevlogen dirigent die zich op een internationaal podium begeeft en met de beste musici van de wereld mag werken. Het lijkt me zeer interessant om dat een dag van dichtbij mee te maken.

Stel je zou de baas zijn over de blaasmuzieksector. Wat zou je dan veranderen?
Zorgen dat alle kinderen de kans krijgen om in aanraking te komen met muziek. Dit moet gewoon geïntegreerd worden in ons onderwijssysteem.

Wat stoort je aan de huidige gang van zaken in de blaasmuziekwereld?
Dat we door de overheid zo gekort worden in alle subsidies in alle sectoren van de muziek/cultuur. We moeten creatief zijn om ervoor te zorgen dat we ons kunnen blijven laten zien én dat we kunnen groeien.

Hoe zie je de toekomst van de blaasmuziek?
Positief, samen de schouders eronder, muziek blijft mensen altijd verwonderen, muziek blijft altijd verbinden, muziek is leven!

Wat zijn je ambities als dirigent?
Je bent nooit uitgeleerd. Ik wil nog groeien op alle gebieden. Samen met mooie orkesten interessante muziek ten gehore brengen. De échte werken ook weer aan het publiek brengen. Er liggen zoveel mooie parels in de kast te wachten, kom maar op!

PASPOORT:
Naam: Nikki Kleijsen.
Geboortedatum: 6 maart 1987
Geboorteplaats: Reutum.
Woonplaats: Weerselo.
Instrumenten: (Es)klarinet, met daarnaast blokfluit, saxofoon, gitaar, piano, trompet, midwinterhoorn en hobo van wisselend niveau.
Muziekopleidingen: Post-hbo vakspecialist muziek, Conservatorium klassiek klarinet, minor directie, contractstudent directie.
Begonnen bij: Harmonie Sint Jozef Reutum, de oudste van de gemeente Tubbergen.
Dirigent bij: Semper Crescendo Oldenzaal, Caecilia Ootmarsum, Jeugd- en Opleidingsorkest Wilhelmina (JOW) Glanerbrug.
Overige functies/activiteiten in de muziekwereld: Docent klarinet en AMV bij DaCapo Dinkelland en Kaliber Kunstenschool Enschede, werkzaam bij het leerorkest van de gemeente Dinkelland, remplaçant bij zowel professionele- als amateurorkesten.