Het wad als inspiratiebron voor De Bazuin

Het wad als inspiratiebron voor De Bazuin

In de successerie Concert van de Week richt KNMO Klankwijzer de schijnwerper op concerten, presentaties en manifestaties met een opvallende artistieke invulling of een bijzondere aanleiding. In deze aflevering aandacht voor De Oergong, een serie van vier natuurconcerten door fanfarekorps De Bazuin uit Tzummarum met het speciaal hiervoor door geluidskunstenaar Sytze Pruiksma geschreven werk Images of a Sea.

De Oergong is geen gewoon zomeravondconcert. Het is een muzikale belevenis voor zowel publiek als voor muzikanten. Het klankbeeld wordt namelijk niet alleen gecreëerd door mooie muzieknoten, maar vooral door de omgeving waarin het zich afspeelt: in de openlucht op het Wad aan de achterkant van de Waddendijk bij Koehool. Waar het land overgaat in zee, de dag verandert in de nacht, het water van zoet naar zout gaat en het voorjaar plaatsmaakt voor de zomer. “Niemand weet van tevoren hoe het uitpakt”, legt componist Sytze Pruiksma uit. “Ook niet hoelang het gaat duren. Vast staat alleen dat geen van de vier uitvoeringen hetzelfde zal zijn.”

Natuurtonen
Behalve de muziek bepaalt de speling van de natuur hoe Images of a Sea uiteindelijk gaat klinken. “Ik wilde een stuk schrijven waarin de fanfare als het ware opgaat in het wad”, vertelt Pruiksma. “Het stuk is opgebouwd uit een thema van natuurtonen. Dat duurt circa 50 seconden. Het begint met de hoorns die achter het publiek staan. Dat thema heb ik 28 of 29 keer gearrangeerd voor verschillende bezettingen binnen de fanfare.”
Voor de uitvoering wordt het zestigkoppige orkest in twee delen gesplitst. Het ene gedeelte neemt plaats aan de linkerkant van de pier die zich op het wad bevindt en het andere gedeelte aan de rechterkant van de pier. Pruiksma: “Tussen het spelen van die verschillende delen ontstaat ruimte waarin het wad als het ware mee gaat doen in de compositie. Tijdens die stiltedelen spelen de muzikanten klankvelden die van orkest A naar orkest B gaan. Zo ontstaat een golfbeweging die het publiek als een stereo-effect ervaart. Tijdens die stiltes gaan trompettist Eric Vloeimans en ik improviseren op wat er op dat moment gebeurt. Dat kan zijn een groep vogels die overvliegt, een boot die voorbijvaart, maar ook het geluid van het water of de wind.”

Effecten
Dat dat tot heel verrassende effecten kan leiden, heeft Pruiksma al ervaren. “Ik ben eens op een mooie stille avond met een opname van het stuk op die locatie gaan zitten. Toen zaten er zeker 200 tureluurs op het wad die allemaal begonnen te roepen. Wat bleek was dat die tureluurs net als het stuk in d-mineur stonden. Het was te gek wat er toen gebeurde.”

Als fervent vogelaar hoopt Pruiksma dat er veel vogels voorbij zullen komen. “Ik heb mijn vogelfluit bij me. Dus als er vogels langs vliegen, kan ik ook met ze communiceren. Het zou te gek zijn als we op die manier een kunnen worden met de natuur. We zijn dan ook van plan om na de uitvoering geen buiging te maken naar het publiek maar naar het wad.”

Genieten
Wie de filmpjes op de Facebookpagina van De Bazuin bekijkt, kan zien dat de Waddendijk bij Koehool inderdaad een schitterende locatie is. Niet voor niets een onderdeel van het UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee. “Voor de leden van het fanfarekorps is deze plek belangrijk”, legt communicatieadviseur Nanda Heij uit. “Je komt er om uit te waaien, om na te denken of om verdriet te verwerken. Maar vooral om te genieten van de oneindige schoonheid van het wad.”

De Oergong is onderdeel van de kunstmanifestatie Arcadia. Het is een 100 dagen durend cultureel programma dat zich afspeelt in de provincie Friesland. Nederlandse en internationale kunstenaars prikkelen de zintuigen van het publiek met theater, dans, zang, fotografie, lezingen en discussies. Een cultureel programma, waarmee mensen worden uitgedaagd om na te denken over de toekomst van onze mienskip, ons landschap en erfgoed. De Oergong staat voor verbinding met de aarde en met elkaar en het netjes achterlaten voor toekomstige generaties. Klaske Bonnema, initiatiefnemer en bestuurslid: “Onze vereniging en onze voorstelling De Oergong vullen elkaar prachtig aan. Op de een of andere manier raken de muziek, de plek Koehool en de verhalen bij iedereen een snaar. Het maakt wat los. Dit willen we graag delen met ons publiek.”

Waarden
Voor De Bazuin staat het concert ook symbool voor de waarden waar de vereniging voor staat. Nanda: “Het concert speelt met het ritme van de tijd: in maatsoorten en klankkleuren. Met op de achtergrond het spel van zon en maan die het wad beïnvloeden. Je voelt het wisselen van de seizoenen, het komen en gaan van eb en vloed. De overgang van zout naar zoet, van warmte naar kou, van dood naar nieuw leven. Het aangaan, verbinden en loslaten. Aspecten die naadloos aansluiten bij elementen zoals gemeenschap en gemeenschapszin, jong en oud bij/door elkaar, familiaire cultuur, streven naar het beste/hoogste, respectievelijk het beste uit onszelf/elkaar naar boven halen. Allemaal dingen die passen bij onze doelstellingen.”

De Oergong door CMK De Bazuin Tzummarum: 15 tot en met 19 juni op de Waddendijk bij Koehool, telkens om 21.15 uur. Kaarten: https://www.theaterdekoornbeurs.nl

Foto: Het wad bij Koehool is voor de leden van De Bazuin een speciale plek.

 

Gepubliceerd: 24 MEI 2022 - 10:36