Kennisplatformdag over embouchure(problemen)

Kennisplatformdag over embouchure(problemen)

Kees Hein Woldendorp, revalidatiearts en medisch coördinator van het Revalidatie Expertise Centrum voor Muziek & Dans (REC-MD) van Revalidatie Friesland. Tevens auteur van de informatie website www.embouchure.nl en muzikant (Keltische muziek). Speciaal voor KNMO Klankwijzer deelt hij regelmatig zijn inzichten op het gebied van 'gezond musiceren, beter leren musiceren', en zijn ervaringen met geblesseerde musici. In deze aflevering doet hij verslag van een kennisplatformdag over (embouchure)problemen).

Op 3 december ’21 vond in het Akoesticum te Ede de 1e kennisplatformdag over ‘embouchure (problemen) bij koperblazers’ plaats. Dit was een hele bijzondere dag waarbij koperblazers, docenten van diverse conservatoria uit Nederland en België en behandelaren van embouchureproblemen (artsen, fysiotherapeuten, logopedisten en oefentherapeuten) gezamenlijk cursus kregen en met elkaar in discussie konden gaan.

Voor de meesten was dit voor het eerst dat ze bijvoorbeeld in levenden lijve met een arts of therapeut spraken en ineens bleek dat je daar zelfs een gesprek over koperblazen mee kon hebben. Omgekeerd bleken de docenten vaak ook allemaal ideeën en kennis te hebben over hoe het menselijk lichaam werkt om tot optimale blaasprestaties te kunnen komen. Het was duidelijk dat er veel gemeenschappelijke punten en vragen leefden, zoals bijvoorbeeld: hoe een blazer het meest effectief geluid uit zijn/haar instrument krijgt en waar je het beste op kunt letten als een koperblazer in de problemen komt met zijn/haar embouchure. Er was volop tijd voor discussie en vragen. Ook waren er twee voordrachten die dieper op de inhoud ingingen. Eerst een presentatie van Brandt Attema (hoofddocent trombone bij het Koninklijk Conservatorium te Den Haag en Amsterdam en professor op het conservatorium te Karlsruhe Duitsland) over hoe je op ontspannen wijze kunt spelen. Dit is belangrijk omdat je daardoor mooier/beter kan spelen en de kans op problemen vermindert. Daarna een voordracht van Cees Hazenberg (tandarts en trompettist te Oss) over gebitsproblemen bij blazers. Deze komen helaas vaak voor en kleine standsafwijkingen in het gebit kunnen voor grote gevolgen zorgen. Omdat Cees zowel tandarts als trompettist is en al tientallen jaren in het vak zit, is hij met een scala aan problemen geconfronteerd en moest er steeds naar individuele oplossingen gezocht worden. Cees liet een heel aantal voorbeelden zien hoe hij tot oplossingen was gekomen waardoor de desbetreffende blazer weer verder kon. Voor de meeste blaasdocenten was het de eerste keer om plaatjes van gebitten te zien. Er viel dus veel te leren waar je als blaasdocent op moet letten, zonder dat je meteen een tandarts hoeft te zijn. Cees (78 jaar) is helaas nu met pensioen. Gelukkig staan er weer jonge tandartsen te trappelen om zijn werk over te nemen.

In de middag was er een basiscursus over embouchure en embouchureproblemen bij koperblazers. Uitleg werd - door mij - gegeven over hoe klankvorming in een blaasinstrument tot stand komt en wat een mens moet doen om daar zo optimaal mogelijk een klank uit te krijgen. Alle cursisten kregen een dik cursusboek mee met alle technische uitleg en hoe je gestructureerd naar je eigen, of die van je student, embouchure zou moeten kijken om niets over het hoofd te zien. Deze cursusklapper kan overigens besteld worden bij het secretariaat van de Nederlandse Vereniging voor Muziek en Dans Geneeskunde (NVDMG).

De dag vloog om, eenieder was dan ook heel enthousiast en er werden direct plannen gemaakt voor een vervolgbijeenkomst. Daarbij is eenieder natuurlijk ook weer welkom.

Tot slot wil ik nog even terugkomen op mijn vorige blog. Ik had het toen over de MeToo-problematiek bij musici/podiumkunstenaars. Ik kon toen niet inschatten wat er allemaal daarna zou loskomen op dit gebied naar aanleiding van de Voice of Holland. Ook al lijkt er al heel veel over gezegd, de NVDMG heeft het voornemen om in juni een symposium over dit onderwerp te organiseren met bijdragen vanuit de podiumkunstenaars, opleidingsinstituten, beleidsmakers in de kunstensector en de behandelsector. Doel is om dit soort ongewenste en destructieve gedragingen voor de toekomst waar mogelijk te voorkomen. Mocht u naar aanleiding van deze blog de behoefte voelen aan een gesprek/contact? Laat dit dan weten.

Deze blog is bedoeld om je in hapklare brokjes deze kennis aan te reiken. Ook om je praktisch de weg te wijzen in de gezondheidszorg voor musici als je dat nodig mocht hebben. Het vinden van goede medisch en wetenschappelijk onderbouwde adviezen is namelijk niet eenvoudig. Ik kan je desgewenst via mijn netwerk in binnen- en desnoods buitenland gericht doorsturen voor deskundig advies bij jou in de buurt.
Vragen en opmerkingen van lezers ontvang ik graag via k.woldendorp@revalidatie-friesland.nl als opmaat voor een volgende blog! Anderen kunnen hiermee hopelijk ook hun voordeel doen. Aarzel niet om deze blog te delen!

Gepubliceerd: 04 APR 2022 - 13:58