''We waren voortdurend bezig met brandjes blussen''

In de hoogste klasse wist de band nooit de hoogste trede op het erepodium van de NBK te halen. Maar de afgelopen twintig jaar was Amsterdam Brass een vaste waarde in de Champions League van de vaderlandse brassbandscene. Onder leiding van Frank van Koten, Pierre Volders en Paul van Gils werd telkens op hoog niveau muziek gemaakt met een geheel eigen “Amsterdamse” stijl. Vorige week maakte de club bekend er in 2024 mee te gaan stoppen. Na een tijdperk van 61 jaar komt er in de hoofdstad een einde aan brassbandmuziek op het hoogste niveau. Het nieuws sloeg in de brassbandwereld in als een bom. Eerder deze maand was de band nog actief op de Europese Muziekwedstrijd in de Philharmonie in Luxemburg. Op sociale media verschenen dan ook vele honderden verbaasde reacties. “Maar”, zegt voorzitter Chris Zoodsma, “zo’n beslissing komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Dit speelt al langere tijd.”

Toonaangevend
Amsterdam Brass werd in 1962 opgericht als de Nationale Brassband en stond in de beginjaren onder leiding van Meindert Boekel. In die periode was Amsterdam Brass een van de toonaangevende brassbands in Nederland. Door aantrekkelijke en vernieuwende concertprogramma’s met zeer uiteenlopende muziekstijlen, maar zeker ook door de dynamische uitstraling op concerten, wist het orkest een steeds groter publiek aan zich te binden. Maar tijden veranderen. Zoodsma legt uit dat Amsterdam Brass in een soort van vicieuze cirkel terecht is gekomen waaruit de band geen uitweg meer kan vinden. Daarbij spelen verschillende aspecten een rol. Vooral de beperkte omvang van de vereniging breekt de band op. Amsterdam Brass bestaat alleen uit de dertig muzikanten van de brassband. Een leerlingenopleiding, B-orkest of jeugdband is niet voorhanden. “Als mensen door verloop wegvallen, moeten we op zoek naar vervangers van buitenaf”, zegt Zoodsma. “We kunnen niet iemand vanuit het B-orkest laten instromen. Dat maakt de club extra kwetsbaar.”

Lastiger
Het vinden van waardige vervangers wordt volgens Zoodsma steeds lastiger. Met name ook omdat de vijver waar Amsterdam Brass uit kan vissen erg klein is. “Je vraagt nogal wat van mensen om op dit niveau te spelen. Dat geldt zeker voor de hoekplaatsen. Muzikanten van elders of conservatoriumstudenten wilden nog wel eens tijdelijk of op projectbasis uithelpen. Daar stond dan vaak een financiële vergoeding tegenover. Maar door de onvolledige bezetting werd het telkens lastiger om concerten te geven waaruit we inkomsten konden genereren. Tegelijkertijd vallen er steeds meer subsidies weg. Door dit alles werden we ook financieel steeds kwetsbaarder. Ondertussen ben je voortdurend bezig met het rondkrijgen van de bezetting. Aan het verbeteren van het muzikale niveau kom je niet meer toe. Daar komt bij dat de bereidheid om iets te organiseren tegenwoordig minder is dan jaren geleden. Het komt vaak neer op een handjevol dezelfde mensen.”

Stapje terug
Een stapje terug op de muzikale ladder biedt volgens Zoodsma geen oplossing. “Dat hebben we overwogen, maar dan raak je ook weer mensen kwijt en zit je met hetzelfde probleem.” Hoewel niemand er blij mee is, is het besluit om te stoppen volgens de voorzitter breed gedragen. “We hebben lang op twee gedachten gehinkt. Zullen we dit of dat nog eens proberen en het dan nog eens een halfjaartje aanzien. Maar uiteindelijk hebben we ingezien dat dit geen oplossing voor de langere termijn biedt. We hebben altijd gedacht in Amsterdam een brassband op topniveau te kunnen runnen, maar dat blijkt toch heel lastig. Iedereen zou het heel graag anders zien. Stoppen is eigenlijk ook geen optie, maar wel de realiteit.”

Afsluitend project
Zoodsma wijst erop dat Amsterdam Brass niet met stille trom het strijdtoneel zal verlaten. Er wordt gewerkt aan een afsluitend project, waarvan de details en de datum later bekend worden gemaakt. Zoodsma: “We gaan een geweldig concert organiseren. Wat we al wel weten is dat we op zoek gaan naar helden uit eerdere generaties van Amsterdam Brass en onze vrienden met wie we al die jaren muziek hebben gemaakt. En een ding is zeker: de locatie wordt Amsterdam!”

Op de foto: Na 61 jaar valt het doek van Amsterdam Brass.

Tekst: Frank Vergoossen
Foto: Aanlevering Amsterdam Brass